6 bài học từ gian bếp nhà hàng

Ngày còn học Đại Học, tôi làm cho 1 cửa hàng bán salad trộn, công việc mang tính tay chân nhưng những bài học trong những ngày ấy vẫn giúp ích tôi cho đến ngày hôm nay. Sau đây là 6 bài học tôi rút ra:

1. Luôn chuẩn bị sẵn nguyên liệu (Ensure your ingredients are always ready): chúng tôi dành 2 tiến trước khi mở cửa (7h-9h) và 2h sau khi đóng cửa (21h-23h) để chuẩn bị nguyên vật liệu cho 1 ngày. Khi khách hàng order chúng tôi chỉ việc thêm sauce và trộn...là xong. Trong công việc dữ liệu, các tài liệu (chào hàng, brochure), các phần giới thiệu, thông tin liên phòng v.v... là các "nguyên liệu" mà bạn dùng đi dùng lại. Hãy sắp xếp chúng khoa học theo chủ đề và thời gian, khi được yêu cầu làm báo cáo hoặc sản phẩm, bạn sẽ tiết kiếm 30%-70% thời gian. Quan trọng hơn hết nguyên liệu phải "tươi", có nghĩa là dữ liệu và thông tin của bạn phải luôn cập nhật và phù hợp. Rất nhiều đồng nghiệp và cấp trên từng kinh ngạc trước khả năng "sản xuất" báo cáo của tôi, đơn giản vì tôi áp dụng bài học này.

2. Bài toán tổ hợp và sự đa dạng sản phẩm ("mix-it-up"): đây là khẩu hiệu của cửa hàng. Người chủ thông minh chia sẻ, trên quầy chúng tôi có 12 loại nguyên liệu mỗi ngày, và cho khách hàng tự lựa chọn nguyên liệu cho món salad của mình. Khả năng khách hàng có thể tạo ra 12 x 11 x 10 x 9 x 8 x....x1 món (hàng triệu). Đây là sức mạnh của bài toán tổ hợp (hay từ "hoa mỹ" gọi là "customization"). Khéo léo hơn,  mỗi ngay người chủ đổi 2 loại NVL mới mà ngày hôm qua ko có, khách hàng luôn cảm thấy thú vị và hào hứng trước lựa chọn. Trong công việc, tìm tòi và đổi mới là yếu tố vượt trội của bạn. Có thể bạn rất thành công vì 1 "chiêu tủ", nhưng hay thử những thay đổi nhỏ và thêm chút "mạo hiểm" trong công việc, kết quả sẽ làm chính bạn ngạc nhiên.

3. Phần lớn các khách hàng không biết mình cần gì (pre-determined choices): Việc khai thác sức mạnh của bài toán tổ hợp chỉ làm thỏa mãn khoảng 30% khách hàng, 70% khách hàng thường bối rối khi phải lựa chọn. Do đó trên menu vẫn phải có 5-7 món salad "kinh điển" để giúp 70% khách hàng này. Sếp, khách hàng, đối tác đa phần cũng vậy, đôi khi họ rất mơ hồ về cái mà mình muốn. Người giỏi là người luôn cho đối tác những lựa chọn (trong 1 phạm vi hẹp) nằm trong khả năng đáp ứng và sở trường của họ. 

4. Ghi nhớ khẩu vị khách hàng ("if you don't remember, write it down"): chúng tôi được dạy ghi tên khách hàng lên hộp salad & đĩa salad. Ông chủ yêu cầu nếu 1 vị khách đến lần thứ 2 anh phải mà anh ko nhớ tên họ, anh phải nói "xin lỗi, tôi không nhớ tên ông" (cho họ biết anh biết họ đã từng đến đây), ần thư 3 anh  phải gọi được tên họ, lần thứ 4 anh phải nhớ lần trc họ ăn gì. Hay tưởng tượng bản bước vào 1 nhà hàng mua 1 gói salad và anh bạn trong quầy gọi ra "chào Bob, hôm nay anh lại dùng Ceasar salad chứ?". Khách hàng sẽ "thề chết trung thành với bạn", và như nhiều quyển sách đã nói, 20% khách hàng trung thành sẽ đem lại lợi nhuận cao hơn 80% còn lại. 

5. Hãy minh bạch ở góc tối nhất của gian bếp ("No dark corner in my kitchen"): Không bao giờ dùng lại NVL đã rơi xuống đất, không dùng đĩa khi chưa lau khô, tuyệt đối không dùng nguyên vật liệu tươi để từ ngày hôm qua v.v... nội quy của gian bếp được dán ở ngoài cho khách hàng thấy. Nhân viên giới thiệu bố mẹ mình đến ăn ờ nhà hàng ấy là minh chứng tốt nhất cho chất lượng. Hãy nhìn quanh bạn, có phải chăng công ty nào thuyết phục được nhân viên mình dùng chính sản phẩm mình làm ra là công ty thành cống nhất? Vì họ là những người phải cặm cụi trong những "góc tối của gian bếp".

6. Món sốt bí truyền ("The secret sauce"): Người chủ nhà hàng đề cho nhân viên làm tất cả nguyên vật liệu, trừ 3 món sauce "bí truyền" - anh ta làm sẵn ở nhà và mang đến. Trong công việc, hãy tìm ra công đoạn mà bạn làm tốt nhất, "món sốt bí truyền" là 10% công sức nhưng quyết định 90% thành công của sản phẩm. Hãy luôn bảo tồn 1 bí quyết kinh doanh đề tồn tại, chằng có gì là xấu vì nó là thứ cạnh tranh lành mạnh. Sẽ tuyệt vời hơn nếu bạn không cần giấu công thức nhưng cho dù bạn có nói ra người khác cũng không thể làm đc thứ mà bạn giỏi nhất. Khi ấy bạn sẽ là "secret sauce" của công ty, là "vũ khí" hoặc và "tấm khiên" quyết định thành bại, thành công của bạn là sự đảm bảo!

Đa phần mọi người đến với các công việc này chỉ để kiếm tiền tiêu vặt. Tôi yêu bất cứ công việc nào mình làm qua sự quan sát & học hỏi (cho đến khi tôi tìm được "tình yêu" khác lớn hơn :))