Học cũng chết, không học cũng chết?!

Thanks 1 bài viết đầy tâm huyết của bạn Nguyễn Hoàng Long, thật ra đề tài này đã và đang được nhắc đến ở nhiều nơi, nhiều diễn đàn, nhiều mạng xh. Người người nói, nhà nhà bàn luận, ai cũng có ý kiến của họ ( đúng kiểu 9 người 11 ý). Và nếu đọc những ý kiến này thì tựu chung là “ai cũng có lý”. Và vì có vẻ như ai cũng có lý như vậy, cộng với với suy nghĩ của một ngươi có thời gian làm không ngắn trong ngành giáo dục Đại Học như mình. Minh xin góp ý kiến bằng 1 chữ: Loạn ( là chữ loạn của hỗn loạn, mất trật tự và kiểm soát).

Đây là hậu quả của nhiều nguyên nhân tác động từ nhiều phía: nền kinh tế, nền giáo dục, hệ thống giáo dục, công cụ quản lý, năng lực lãnh đạo của người trong ngành GD (và trên ngành ^^), năng lực người dạy .v.v

Đó cái “loạn” của bên cung cấp dịch vụ giáo dục. Còn cái loạncủa chính người học nữa, học bị động, học cho có, học vớ vẫn, học không tập trung…nhưng khi bị chê bai về năng lực thì hô lên do nền giáo dục ( mặc dù đúng là vậy !)


Tình hình hỗn loạn từ cả 2 phía với sự tác động của hàng tá tác nhân ngoài. Ai đỡ nổi ca bệnh ung thư giai đoạn 3 này ?

Còn chuyện Thạc sĩ sao ? Thạc sĩ bằng dỏm ( rất nhiều là MBA) xuất hiện tràng lang ko kiểm soát từ các trường ko kiểm duyệt vài năm nay tính sơ sơ (VN thì làm gì có thống kê, nhất là mấy vụ này) trên cả nghìn, thực tế phải cao hơn. Thạc sĩ bằng thiệt nhưng học dỏm sợ rằng còn hơn cái số bằng cấp dỏm kia chắc không biết bao nhiêu lần.


Có đất nước nào số lượng GS và phó Giáo Sư khủng như VN ta trong khi outcome cho xứng với số lượng đó thiệt thảm hại…11 nghìn các vị hàn lâm (phó giáo sư và giáo sư) là con số ko nhiều người ngờ tới. Các Tiến sĩ còn nhiều hơn gấp bao nhiêu lần con số đó…Thế thì số lượng thạc sĩ thì xá gì 

thay vì chúng ta học nhữngkỹ thuật làm giàu như phân tích chứng khoán, kế toán, lợi nhuận ... thì bài học cần học đầu tiên là đạo đức kinh doanh, có thể nó ko mang lợi nhuận cho bạn ngay lập tức, ko giàu lên 1 cách nhanh chóng, nhưng nó đủ cho bạn ăn và sống 1 cách thanh thản, ko thường xuyên nói dối, ko suy nghĩ cách để ko bị phát hiện dối trá, và mỗi ngày nó sẽ phát triển dần dần, 2 ba chục năm sau có thể có 1 kết quả tốt. Đi con đường chính đáng thì có thể vất vả gấp 100 ngàn lần đi con đương tắt, nhưng kết quả sẽ được đảm bảo hơn nhiều so với sự chộp dựt, thời cơ, khi bạn ko lên tiếng chống cái xấu, tức đồng nghĩa bạn cũng là đồng lõa với cái xấu đến 1 lúc nào, nó chiếm đa sô số thì bạn sẽ cũng bị diệt bởi điều bạn gây ra.

Theo mình, chỉ nên xem quyển sách này như một lời khuyên mang tính cá nhân, như vô vàn lời khuyên khác. Đã có nhiều lời khuyên tương tự nhưng theo mình biết, hình như chưa có một lập luận vững chắc nào khẳng định rằng MBA là hoàn toàn vô ích trong việc làm giàu. Bài báo của cô tác giả này cũng vậy.

Bài báo này tự nhiên làm mình nhớ tới một quảng cáo trên TV: “Nước mắm ngon phải có xuất xứ địa lý danh tiếng” :D:D:D:D:DD: – KHÔNG CHÍNH XÁC. HOÀN TOÀN KHÔNG CHÍNH XÁC. Nước mắm ngon phải là nước mắm có độ đạm cao hơn loại bình thường (nếu chúng ta mặc định rằng “độ-đạm-cao”  là “ngon”), bất kể nó xuất xứ từ đâu. Hoặc nếu mặc định này là không đúng thì chính xác hơn phải là: Nước mắm ngon là nước mắm mà 100% người ăn nó đều đồng ý rằng nó ngon :D:D:D:D. Theo mình, lập luận của tác giả quyển sách này có cùng bản chất với quảng cáo nước mắm trên, nghĩa là nó “có vấn đề” (và nếu nó có vấn đề thì dường như nó không được thuyết phục lắm).

Vậy lập-luận của tác giả có vấn đề gì?

Thứ nhất: Diễn giải không chính xác.

Tác giả khuyên: “Những người có ý làm GIÀU đừng phí thời gian học cao học” (chú ý chữ GIÀU) nhưng lại trích dẫn trong bài báo CEO của CAC 40 (CEO của 40 DN GIÀU NHẤT nước Pháp – chú ý chữ GIÀU NHẤT). Hai khái niệm này hoàn toàn khác nhau: một người không phải là người GIÀU NHẤT nhưng họ vẫn có thể GIÀU. Nếu hiểu như vậy thì những CEO của DN thứ 41 đến thứ 3,000 (lấy ví dụ ta trích ra 3,000 DN lớn nhất của Pháp) đã bị bỏ sót, không tính đến. Họ có MBA không & họ có giàu không?

-Cụ thể hơn: Giả dụ 40 CEO dẫn đầu CAC không-có-MBA-nhưng-Giàu: vậy tỷ lệ giàu của người không MBA trong 3000 người giàu nhất là: 40/3000 = 0,013.

-2600 CEO tiếp theo đều có MBA (và đương nhiên là họ GIÀU) thì tỷ lệ là: 2600/3000 = 0,86

Vậy tỷ lệ của người có MBA-và-giàu cao hơn…65 lần!!!.

Thứ hai: Có vẻ như có sự nhầm lẫn giữa hiện tượng & bản chất (dù rằng hiện tượng là khởi đầu quan trọng cho mọi nghiên cứu). Ở đây HIỆN TƯỢNG là: "danh sách 40 CEO của CAC không có MBA (hoặc chỉ ít người có)" trong khi BẢN CHẤT thì lại kết luận: "học MBA là phí phạm thời gian & tiền bạc cho công cuộc làm giàu?". Không có liên hệ trực tiếp giữa hai việc này. Vì nếu không, mình sẽ đưa ra các…lời khuyên như sau (dựa trên danh sách 20 người giàu nhất thế giới 2013):

-Nếu bạn muốn giàu, hãy chờ đến năm bạn sau 60 tuổi (vì phần lớn danh sách 40 tỷ phú giàu nhất đều..già, trừ CEO của Facebook và Google)

-Nếu bạn là phụ nữ, đừng nên quá hy vọng làm giàu (vì phần lớn danh sách 20 người là nam)

-Nếu bạn sản xuất Nước ngọt, Bia, Xà bông tắm, Smartphone thì muốn làm giàu bạn nên chuyển nghề (vì top 20 người giau nhất toàn trong lĩnh vực Tài chính, Phần mềm, Bán lẻ, Viễn thông, Sòng bài)

-Có rất ít dấu hiệu cho thấy, người Châu Phi, Châu Á và Latin có thể làm giàu (vì danh sách phần lớn người da trắng. Trong danh sách chỉ có Carlos là gốc Nam Mỹ)

Thứ ba: tác giả đã không chứng minh được nguyên nhân trực tiếp vì sao những người học MBA không thể giàu, nghĩa là những người MBA có yếu tố / phẩm chất gì mà những người không-MBA không có mà những yếu tố / phẩm chất này cản trở họ giàu. Kiểu chứng minh trực tiếp thế này mới có tính thuyết phục. Lấy ví dụ, nếu tác giả chứng minh được:

Những MBA-er sau khi học MBA thì…nhát-gan hơn những người non-MBA và sự nhát gan này đã cản trở trong các quyết định kinh doanh (hoặc các quyết định nghề nghiệp), dẫn tới họ không giàu

Hoặc: Những MBA-er sau khi học MBA thì…kỹ-tính-hơn những người non-MBA và sự kỹ tính này đã làm họ chậm chạp trong kinh doanh dẫn đến họ không thành công như những non-MBA.

Hoặc tác giả chứng minh được: hàng loạt công ty đang hoạt động tốt thiệt tốt nhưng sau khi CEO hoặc người-điều-hành học MBA về, hàng loạt các công ty đó gặp liên tiếp thất bại :D:D:D.

Chỉ khi nào tác giả chứng minh được như vậy thì mới kết luận đừng phí thời gian và tiền bạc học MBA nếu bạn muốn làm giàu. Còn nếu không, thì mình có thể tóm gọn quan điểm của tác giả trong một giải thích nhỏ: người Việt nói “làm-giàu” chứ không ai nói “học-giàu”, thành ra hãy “làm” đi :D:D.

Trên thực tế có rất nhiều người thành nhân, thành tài mà
chưa hề học cao. Tìm hiểu những kinh nghiệm của họ, tôi nhận thấy điểm khác
nhau chính ở nhận thức về sự học và quá trình tự học, tự rèn luyện, tự thân vận
động của họ.

Ý thức vai trò làm chủ của mình là điều quan trọng. “ Tương
lai khóc hay cười phụ thuộc vào độ lười của quá khứ”

Quan điểm của mình thì ai chẳng phải học, không học đại học mà muốn đi làm cũng phải học cách làm cái nghề đó, cái khác nhau cơ bản nhất theo mình là nhưng người học đại học, học giỏi và những người ít học là những người học cao thường có khả năng thích nghi cao hơn với công việc, có phương pháp tư duy tốt hơn nhưng những người đi làm nhiều thì lại có chuyên môn cao hơn và thường rất siêu về cái họ đang làm, điều này giúp họ dễ dàng tiếp cận các cơ hội lớn.