Luật pháp ngày càng ngáng chân doanh nghiệp?

Gần đây, tôi có đọc một vài trang mạng và biết được về trường hợp quán cafe Xin Chào bị khởi tố hình sự. Vậy lý do nào mà cơ quan chức năng lại khởi tố tội nặng như vậy đối với một doanh nghiệp nhỏ ? Nếu điều này cũng xảy ra tương tự với các doanh nghiệp khác vậy cũng sẽ bị khởi tố hình sự hay sao? Thiết nghĩ rằng, Chính phủ nước ta luôn khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển, vì vậy mà luật pháp luôn được sửa đổi sao cho tạo điều kiện để doanh nghiệp có cơ hội phát huy, thế nhưng thay vì thuận lợi để yên tâm kinh doanh thì doanh nghiệp lại luôn gặp những rào cản về các thủ tục pháp lý. Nếu anh/chị vẫn chưa biết rõ về sự việc của ông Nguyễn Văn Tấn và quán cafe Xin Chào của ông, tôi sẽ trích lại phần tóm tắt của báo vnexpress như sau:  

• Ngày 8/8/2015 Ông Nguyễn Văn Tấn (cư ngụ quận Bình Tân) ông khai trương quán “Xin chào” ở địa chỉ C12/26 khu phố 3, thị trấn Tân Túc (huyện Bình Chánh) để bán cà phê, ăn sáng, ăn trưa.

• Ngày 13/8, 2 cán bộ công an huyện Bình Chánh đến kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính với lỗi “kinh doanh nhưng không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh”. Ngay ngày hôm sau, ông Tấn đã nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh tại UBND huyện theo hình thức hộ kinh doanh cá thể.

• Đến ngày 18/8, công an huyện ra quyết định xử lý vi phạm hành chính. Ngoài lỗi trên, ông Tấn còn bị phạt thêm 4 lỗi khác là không thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho đối tượng thuộc diện phải khám sức khỏe định kỳ; không có giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm... Tổng tiền phạt là 17 triệu đồng.

• Ngày 19/8, ông Tấn được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

• Ngày 10/9/2015, quán cà phê của ông Tấn lại bị kiểm tra; bị lập biên bản các lỗi như kinh doanh sai địa điểm, sử dụng nước không đạt quy chuẩn kỹ thuật để chế biến thực phẩm, sử dụng khu vực chế biến có côn trùng gây hại; thải nước thải chưa qua xử lý vào môi trường.

• Ngày 25/9/2015, ông Tấn nhận được lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú; quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội “kinh doanh trái phép”.

• Ngày 25/1/2016, VKSND huyện Bình Chánh ra cáo trạng truy tố và chuyển hồ sơ sang TAND cùng cấp để xét xử vào ngày 28/4 tới.

Khi vụ việc được đưa lên mặt báo, dư luận đều đồng tình  không tán thành với hành động của phía công an. Sau khi điều tra kỹ lưỡng và được sự vào cuộc trực tiếp của Bí thư Thành ủy TP HCM Đinh La Thăng và Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, chiều ngày 24/04/2016 Viện trưởng VKSND Tối cao đưa ra kết luận : Ông Nguyễn Văn Tấn vô tội, theo đó ông không phạm tội Kinh doanh trái phép theo quy định tại Điều 159 Bộ luật hình sự.

Mặc dù vụ việc đã được giải quyết ổn thỏa song qua đó, nhiều vấn đề nảy sinh khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng phải đặc biệt quan tâm như: Nếu vụ việc trên không được báo chí lên tiếng, không được sự chỉ đạo trực tiếp từ chính phủ thì liệu quán cafe Xin Chào có được giải oan không? Và giả sử nếu không được giải oan thì con đường nào cho doanh nghiệp về sau ? Có phải doanh nghiệp luôn phải qua nhiều bước thủ tục nhiêu khê và rườm rà như vậy thì mới được kinh doanh ổn định ? Không phải lúc nào những vấn đề “nhỏ”  trong kinh doanh như thế này đều được may mắn đưa lên mặt báo, thu hút được nhiều sự chú ý của dư luận cũng như chính quyền. Vậy ai sẽ là người bảo vệ cho họ những lúc như vậy?

Cá nhân tôi cho rằng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, tăng thu ngân sách, đồng thời tham gia giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội như tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo, thu hút lực lượng lao động vào tạo công ăn việc làm mỗi năm. Nhận thấy được tầm quan trọng đó, ở các nước, chính phủ luôn cố gắng tạo điều kiện để các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển, ví dụ:

• Ở Mỹ,  có Cơ quan Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ (SBA) có nhiệm vụ giúp các doanh nhân tiếp cận nguồn vốn cần có để chấp nhận thử thách khi khởi sự doanh nghiệp nhỏ. Không những thế, còn có Luật phá sản - luật này khuyến khích các doanh nghiệp chấp nhận rủi ro và tinh thần cho doanh nhân.

• Hay ở Costa Rica và Uruguay, các hội chợ và triển lãm doanh nghiệp nhỏ cũng khuyến khích thêm nhiều người khởi nghiệp mới. Uruguay còn trao thưởng cho những doanh nghiệp có đóng góp cho xã hội.

Có thể thấy, Chính phủ hoàn toàn có thể làm rất nhiều điều để khuyến khích doanh nghiệp nhỏ phát triển. Tuy nhiên đây còn là mặt hạn chế ở Việt Nam, nhiều bộ luật được đưa ra như giảm thuế hay bớt các thủ tục rườm rà trong đăng ký kinh doanh, các chính sách phát triển, các cơ hội đầu tư song vẫn chưa thật sự đem lại kết quả. Vụ việc của ông Nguyễn Văn Tấn cho thấy lỗ hổng trong vấn đề này, vì không nắm rõ các thủ tục trong kinh doanh, hiểu biết về luật pháp, sự làm khó của các cơ quan chức năng đã khiến một doanh nghiệp rơi vào tình trạng hoảng loạn, công việc kinh doanh đi xuống trong một thời gian, kéo theo đó là nỗi lo của các doanh nghiệp khác, và các doanh nhân đang có ý định khởi nghiệp.

Qua đó, doanh nghiệp rất cần hỗ trợ ngay từ đầu khởi nghiệp, phải có Trung tâm, tổ chức Nhà nước để khuyến khích sáng tạo, ý tưởng của doanh nghiệp, cũng như tư vấn về vấn đề pháp luật ở trong nước. Ngoài ra, giảm thuế cũng là một trong những vấn đề được doanh nghiệp quan tâm. Nó giúp khuyến khích việc thành lập doanh nghiệp. Thủ tục pháp lý cũng nên được đơn giản hóa và nhanh chóng, doanh nghiệp vừa và nhỏ càng có khả năng mở rộng.

Vậy theo ý kiến của anh chị, qua vụ việc trên, chính phủ cần làm gì thêm nữa để khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển ?

(Tôi có tham khảo thông tin vụ việc từ vnexpress.net và marketbook.com)