“Lạc hậu” hay “Lạc trôi”. Bạn ở đâu?

Bài viết sẽ chia sẻ về một số khác biệt giữa thế hệ X (1970-1985) và thế hệ Y (1986-2000). Từ đó đã tạo ra nhiều khó khăn cho cá nhân cũng như doanh nghiệp. Để hiểu rõ về vấn đề này, tôi xin giới thiệu hai đại diện tiêu biểu:

Tôi là Thanh, đại diện cho thế hệ X, là “thanh niên nghiêm túc” trong công việc. Tôi sinh trưởng trong thời kỳ đất nước chưa phát triển nhiều như bây giờ. Bản thân những người sống trong giai đoạn này giống tôi đều nếm trải ngọt bùi trong khó khăn, lao động chăm chỉ để có được thành công. Trong công việc, chú trọng việc đầu tư chuyên môn và coi trọng “chúng ta” hơn là cái tôi cá nhân.

Còn đây là Nam – đại diện cho thế hệ Y chính hiệu. Nam yêu tự do, ghét gò bó. Kho tàng của Nam là những ý tưởng sáng tạo, những xu hướng mới mẻ và rất am hiểu công nghệ. Khả năng của Nam là gõ máy tính, bấm điện thoại còn nhiều hơn nói chuyện. 

“Sở chiến” giữa Nam và Thanh

Trong mắt Thanh, Nam là người khó hiểu, khó chiều, khó quản lý trong khi Nam lại phàn nàn Thanh là: Khó tính, khó chịu, khó gần. Nhiều lúc Nam cũng “vô tư đến mức vô tâm”, coi trọng điều các bạn thích hơn là nhu cầu chung của tổ chức. Vậy nên không phải ngẫu nhiên mà thế hệ của Nam có tên là “ME generation”, nghĩa là các bạn hướng về cá nhân nhiều hơn đội nhóm. Quá trình sinh trưởng khác biệt hình thành những nét riêng khó dung hòa trong cách nghĩ, quan niệm giữa Thanh và Nam. Ví dụ như: Kiến thức & kỹ năng; Phương châm nghề nghiệp; Cách làm việc...

Tuy vậy, thế hệ của Nam cũng “không phải dạng vừa”, có lẽ vì chủ nghĩa “cá nhân hóa”, không dễ bị ảnh hưởng bởi tác động bên ngoài nên các bạn rất giàu ý tưởng độc – lạ - chất và dường như không bao giờ thiếu những ý tưởng đột phá. Chưa kể đến vì theo phương châm đánh nhanh thắng nhanh nên lúc nào cũng “hô cao” tinh thần chấp nhận rủi ro “được ăn cả ngã về không” khiến các bậc “tiền bối” nhiều phen phải “hú vía”. 

“Kỳ đà” trong công việc

Với những khác biệt trên, Nam và Thanh thường xảy những “cuộc chiến ngầm” khiến cho chất lượng công việc không hiệu quả. Điển hình là 85% doanh nghiệp được phỏng vấn trong khảo sát Nơi Làm Việc Tốt Nhất VN vừa qua thừa nhận công ty họ đều có những căng thẳng giữa các thế hệ, dẫn đến những tình huống tạm gọi là “Hội chứng chia rẽ giữa gen X và gen Y”. Điều này dẫn đến tần suất nghỉ việc của thế hệ trẻ Nam tăng đáng kể.

Ngoài ra còn một lý do nữa khiến Nam thích “xách balo lên & đi” là do hầu hết các chính sách nhân sự đều được Thanh ra quyết định. Vậy nên khó tránh khỏi những chương trình này sẽ không đáp ứng đúng nhu cầu và nguyện vọng của những người trẻ như Nam. Dẫn chứng là có tới khoảng 41% nhân viên thế hệ Y không cảm thấy hạnh phúc (Kết quả được ghi nhận trong Báo cáo Nơi Làm Việc Tốt Nhất VN 2016). 

Đứng trước thực tế là trong vài năm tới, thế hệ của Nam sẽ nhanh chóng vượt lên dẫn đầu cả về số lượng và cấp quản lý. Thì với những khó khăn nêu trên thực sự là “kỳ đà” cho sự phát triển chủa các doanh nghiệp nếu không có những biện pháp kịp thời và hợp lý.

Giải pháp từ 500 “anh em”

Tôi từng đọc câu nói rất hay về nguồn nhân lực đa thế hệ của George Orwell, một tiểu thuyết gia người Anh: “Thế hệ này luôn nghĩ rằng mình thông minh hơn thế hệ trước, và sáng suốt hơn thế hệ sau”. Cách nghĩ này phần nào đã ảnh hưởng đến quan điểm và cách làm việc giữa các thế hệ khiến họ luôn xảy ra những bất đồng trong công việc. Dẫn đến việc dung hòa để mọi người cùng nhau phát triển quả thật không dễ dàng. 

Những thách thức trên là một chủ đề đã được hơn 500 Doanh nghiệp cùng các diễn giả Quốc tế trong hội nghị nhân sự NLVTNVN vừa qua, đưa ra bàn luận sôi nổi và chia sẻ những giải pháp hữu ích. Để rồi đi đến kết luận là: Thế hệ “lạc hậu” X và thế hệ “lạc trôi” Y hoàn toàn có thể làm việc hạnh phúc cùng nhau. Tất cả xu hướng, kiến thức và giải pháp hỗ trợ xây dựng nguồn nhân lực hạnh phúc sẽ được ghi nhận trong Báo cáo Nơi Làm Việc Tốt Nhất Việt Nam 2016.

Vậy bạn có “tuyệt chiêu” nào muốn chia sẻ để thế hệ “lạc hậu” như Thanh và thế hệ “lạc trôi” như Nam có thể dung hòa và làm việc hiệu quả không?