Thị trường lao động toàn cầu đang trải qua giai đoạn biến động chưa từng có, định hình bởi tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ, sự thay đổi trong kỳ vọng thế hệ người đi làm và những bất ổn kinh tế vĩ mô.
Trong bối cảnh đó, khủng hoảng sự nghiệp đang trở thành mối lo ngại hàng đầu của doanh nghiệp. Đây không chỉ là vấn đề cá nhân, mà là một thách thức mang tính hệ thống, ảnh hưởng đến hiệu suất, sự gắn kết và khả năng giữ chân nhân tài cốt lõi.
Từ sự trỗi dậy của AI và tự động hóa, đến sự xuất hiện của Thế hệ Z với những giá trị mới về ý nghĩa công việc và cân bằng cuộc sống – mọi tầng lớp nhân sự, từ nhân viên trẻ, quản lý cấp trung cho đến lãnh đạo cấp cao, đều phải đối mặt với những hình thái khủng hoảng riêng.
Báo cáo này mang đến cái nhìn đa chiều về thực trạng khủng hoảng sự nghiệp trong lực lượng lao động Việt Nam, ở ba nhóm nhân sự chủ chốt:
- Nhân sự trẻ (Entry-level & Young Professionals)
- Quản lý cấp trung (Mid-level Management)
- Lãnh đạo cấp cao (Senior Leaders / C-suite)
Qua đó, giúp doanh nghiệp chuyển hóa khủng hoảng thành cơ hội, tái tạo năng lượng, nâng cao hiệu suất và xây dựng lực lượng lao động bền vững.
Khủng hoảng nghề nghiệp - chuyện không của riêng ai
45% người lao động Việt Nam đang loay hoay với định hướng sự nghiệp của mình
Khảo sát Xu hướng Nguồn nhân lực 2024 của Anphabe cho thấy, gần một nửa (45%) người lao động Việt Nam đang cảm thấy bất an, bế tắc với con đường sự nghiệp của mình, hoặc không cảm nhận được sự phát triển lành mạnh trong hành trình công việc cá nhân. Con số này không chỉ dừng lại ở một chỉ số đơn thuần; nó phản ánh một "cơn địa chấn" ngầm đang diễn ra trong tâm lý người lao động, gây ra những hệ lụy sâu sắc từ cấp độ cá nhân đến hiệu suất tổ chức.
Khi gần một nửa đội ngũ đang thiếu vắng định hướng và động lực, doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ suy giảm năng suất, mất mát tri thức và sự gắn kết, qua đó đặt ra câu hỏi lớn về khả năng duy trì nguồn nhân lực chất lượng và thích nghi của các tổ chức trong tương lai.
Nhân sự trẻ - mất định hướng & tiềm năng bị lãng phí
60% nhân viên cảm thấy mất định hướng và không biết nên làm gì ở giai đoạn tiếp theo của sự nghiệp
Thế hệ trẻ, với năng lượng dồi dào và khát khao đổi mới, là động lực quan trọng cho sự phát triển của mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, một thực trạng đáng báo động đang âm ỉ: hơn 60% nhân viên trẻ dưới 30 tuổi cảm thấy mất định hướng và không biết nên làm gì ở giai đoạn tiếp theo của sự nghiệp.
Họ cảm thấy lạc lối trong một "mê cung sự nghiệp“, không thể hình dung được con đường sự nghiệp của mình trong 3-5 năm tới, không biết mình sẽ ở đâu, làm công việc gì hay làm thế nào để phát triển. Sự mơ hồ này tạo ra một áp lực tâm lý đáng kể, gây ra cảm giác bất an và hoang mang sâu sắc ngay trong những năm đầu của hành trình sự nghiệp.
Nhân sự cấp trung - áp lực đa chiều & khủng hoảng thầm lặng
Peter Drucker - Managing for Results (1964) từng nói “Quản lý cấp trung là chìa khóa để biến chiến lược thành hiện thực. Họ là điểm tựa sức mạnh cho tổ chức.”
Quản lý cấp trung (QLCT) đóng vai trò không thể thiếu, là xương sống và cầu nối chiến lược trong mọi tổ chức. Họ là những người trực tiếp chuyển hóa tầm nhìn của lãnh đạo cấp cao thành hành động cụ thể và đảm bảo sự vận hành trơn tru của đội ngũ. Tuy nhiên, chính vị trí then chốt này lại đặt họ vào một tình thế đầy thách thức: họ đang bị "kẹp giữa" (Sandwich Generation) bởi áp lực đa chiều từ cả cấp trên và cấp dưới. Trong bối cảnh thị trường đang thay đổi liên tục, nếu như từ phía lãnh đạo yêu cầu quản lý phải duy trì tầm nhìn chiến lược, tối ưu hóa chi phí, phát triển kết quả kinh doanh thì phía nhân viên lại mong muốn quản lý của mình phải sâu sát trong vận hành thực thi, phải đảm bảo được an sinh toàn diện và có được các nguồn lực cần thiết.
Sự chồng chéo và gia tăng của các áp lực này đã đẩy QLCT vào tình trạng căng thẳng tột độ. Khảo sát Xu hướng người đi làm 2024 của Anphabe ghi nhận rằng 48% QLCT thừa nhận gặp tình trạng lo âu, căng thẳng, và 50% QLCT cảm thấy quá tải với lượng công việc được giao. Đây là những con số đáng báo động, minh chứng cho gánh nặng mà "xương sống" của tổ chức đang phải gánh chịu. Khi QLCT không thể "thở", không thể tìm thấy lối thoát, họ sẽ dần mất đi khả năng dẫn dắt và trở thành mắt xích yếu nhất trong chuỗi vận hành.
Nhóm lãnh đạo - đối mặt với “cao nguyên” sự nghiệp
52% Lãnh đạo cấp cao cảm thấy đã chạm đến giới hạn của sự nghiệp.
Ở đỉnh cao của sự nghiệp, khi đã đạt được những vị trí đáng mơ ước như CEO, C-level hay Giám đốc cấp cao, tưởng chừng mọi thách thức đã ở lại phía sau. Tuy nhiên, chính tại đây, một dạng khủng hoảng sự nghiệp đặc thù và thường bị bỏ qua lại xuất hiện: "Cao nguyên sự nghiệp" (Career Plateau Crisis). Khác với những cấp bậc dưới, khủng hoảng ở cấp độ này không còn là về định hướng, áp lực công việc thông thường hay tìm kiếm cơ hội thăng tiến đơn thuần, mà là về sự thiếu thách thức mới, mất ý nghĩa sâu sắc và cảm giác đã đạt đến giới hạn phát triển cá nhân.
Thực tế, theo kết quả khảo sát, có đến 52% người lao động ở cấp bậc Giám đốc, Lãnh đạo và Cấp cao cảm thấy rằng mình đã chạm đến giới hạn trong sự nghiệp của mình
Điều này cộng hưởng với gánh nặng khổng lồ trong việc điều hướng tổ chức giữa một môi trường vĩ mô đầy bất ổn – một thế giới BANI, tạo nên một áp lực tinh thần to lớn cho nhóm lãnh đạo, đôi khi bị che giấu bởi vỏ bọc thành công và quyền lực.
Từ khủng hoảng đến cơ hội – Vai trò của HR
“Khủng hoảng sự nghiệp không phải là dấu chấm hết, mà là một cơ hội vàng – một đòn bẩy chiến lược – để cá nhân và tổ chức tái tạo, đổi mới và phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết”
- Từ người ứng phó thành người tiên phong: HR không chỉ đợi vấn đề xảy ra để "chữa cháy", mà phải chủ động dự đoán, phân tích và triển khai các giải pháp ngăn ngừa, kiến tạo.
- Từ trung tâm chi phí thành trung tâm lợi nhuận: Việc đầu tư vào con người, vào việc giải quyết khủng hoảng sự nghiệp, chính là đầu tư vào hiệu suất, sự gắn kết và khả năng giữ chân nhân tài, từ đó trực tiếp tác động đến lợi nhuận và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp.
Trong bối cảnh "Cuộc chiến giành nhân tài" ngày càng gay gắt, những doanh nghiệp nào hiểu và hành động để hỗ trợ sự nghiệp của nhân viên sẽ trở thành "thỏi nam châm" thu hút và giữ chân những người giỏi nhất. Tải báo cáo ngay
