Với những thay đổi liên tục của thị trường cùng với sự gia tăng mạnh mẽ của công nghệ, tự động hóa và AI, các tổ chức và cả người đi làm luôn cần phải liên tục cập nhật và đổi mới để thích ứng kịp thời cũng như có thể “chống chọi” trước những ảnh hưởng từ thị trường.
Trong khảo sát của Deloitte vào năm 2023 (1), những tổ chức đặt kỹ năng là nền tảng trong các hoạt động có khả năng ứng biến tốt hơn, phân bổ nhân tài hiệu quả cao hơn 107% và có khả năng giữ chân các nhân sự xuất sắc cao hơn 98%. Các tổ chức này cũng được ghi nhận là môi trường lý tưởng để người đi làm phát triển và thăng tiến sự nghiệp.
Cùng với đó, theo một dự báo đến năm 2030, khoảng 85 triệu việc làm trên toàn cầu có thể sẽ không tìm được ứng viên do thiếu các kỹ năng phù hợp để đảm nhận việc làm(2). Để có thể “phòng thủ” trước biến động và tạo nền tảng vững chắc trong tương lai, việc xây dựng tổ chức dựa trên năng lực- kỹ năng cần trở thành một trong những ưu tiên chiến lược trong quản trị nhân sự hiện đại.
Thị trường thay đổi quá nhanh – Kỹ năng hôm nay chưa chắc phù hợp ngày mai
Tổ chức đang có sự thay đổi cực nhanh, điều mà cả doanh nghiệp và người đi làm đều nhận thức được. Theo báo cáo của LinkedIn, 70% quản lý ghi nhận sự thay đổi công việc diễn ra rất nhanh chóng và 64% người đi làm cũng choáng ngợp với sự thay đổi trong công việc của họ. Cùng với đó, LinkedIn cũng dự báo rằng 50% kỹ năng làm việc sẽ thay đổi trong 5 năm tới và với sự tác động từ AI, con số này sẽ lên đến 70%. (3)
Ứng phó với sự thay đổi liên tục và thiếu hụt kỹ năng dự báo trong tương lai, doanh nghiệp Việt Nam cũng đang có những biện pháp thích ứng, theo khảo sát của Anphabe, 61% doanh nghiệp sẽ đào tạo lại nhân viên hiện tại để thích ứng với những kỹ năng mới đồng thời 42% cũng cân nhắc sẽ tuyển dụng những nhân viên có các kỹ năng cần thiết cho tương lai, đặc biệt là về công nghệ.
Tuy nhiên, với những doanh nghiệp đang có nhu cầu tuyển dụng, 46% vẫn gặp khó khăn trong việc tuyển dụng được nhân tài chất lượng cho tổ chức.
Không chỉ doanh nghiệp, việc chủ động cập nhật kỹ năng cũng trở thành một nhu cầu thiết yếu với người đi làm để duy trì năng lực cạnh tranh cũng như đảm bảo sự ổn định trong công việc của mình. Khảo sát của Anphabe cho thấy, hơn 40% người đi làm đặt mục tiêu “Được huấn luyện & tạo nền tảng phát triển” từ năm 2023.
Tuy nhiên, chỉ có 62% người đi làm tự tin năng lực và kỹ năng hiện tại vẫn thích hợp trong vòng 5 năm tiếp theo và 51% ghi nhận họ có cơ hội học tập tốt ở môi trường hiện tại. Sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế cũng có sự ảnh hưởng đến mức độ phấn khởi cũng như năng lượng người đi làm khi tham gia môi trường làm việc.
Khi nhân sự ghi nhận công việc giúp phát triển tốt năng lực bản thân, tinh thần làm việc của họ cao hơn gấp 2 lần, đồng thời gắn kết với doanh nghiệp cũng cao hơn gấp 4 lần so với những nhân sự chưa ghi nhận yếu tố này tại nơi làm việc.
Doanh nghiệp chủ động thích ứng bằng cách đặt kỹ năng làm trung tâm
Để chuẩn bị và thích ứng tốt trong tương lai, tiếp cận theo hướng kỹ năng (skill-first) không chỉ là xu hướng ngắn hạn, mà đây còn là cơ hội cho doanh nghiệp gia tăng “đề kháng” của mình.
Các doanh nghiệp cũng đã có những hoạt động để giúp nhân viên nâng cao kỹ năng, theo báo cáo của PwC 88% người đi làm ghi nhận họ được cung cấp cơ hội để gia tăng năng lực. Với những doanh nghiệp quốc tế, Amazon đầu tư 1,2 tỷ USD vào chương trình Upskilling 2025, đào tạo lại 300.000 nhân viên nội bộ. Các chương trình đào tạo bao gồm học phí đại học, chứng chỉ GED và các khóa học tiếng Anh. Mastercard và Unilever ứng dụng các nền tảng để nhân viên có thể nhận biết và kết nối được với các dự án, cơ hội tiềm năng dựa trên kỹ năng của họ, từ đó thúc đẩy nhân viên mở rộng kỹ năng và kinh nghiệm, phát triển nghề nghiệp nội bộ và tăng cường tính linh hoạt trong tổ chức.
Gợi ý cho doanh nghiệp “ưu tiên kỹ năng (skill-first)”
Với mục tiêu kỹ năng là ưu tiên trong hoạt động tổ chức, doanh nghiệp có thể tiếp cận với mô hình Skill-first của PwC với 5 lĩnh vực hành động và 2 yếu tố hỗ trợ kích hoạt (6). Bắt đầu từ:
- Xác định nhu cầu, kỹ năng hiện tại và tương lai
- Làm rõ kỹ năng trong mô tả công việc & đánh giá kỹ năng
- Phối hợp phát triển các chương trình đào tạo theo kỹ năng cần thiết
- Thúc đẩy và tạo điều kiện để mọi nhân viên có thể học tập liên tục, linh hoạt và cá nhân hóa
- Tạo lộ trình phát triển thông qua kế hoạch phát triển sự nghiệp hoặc luân chuyển nội bộ theo kỹ năng của nhân viên
Đồng thời, doanh nghiệp có thể xây dựng văn hóa học tập và có các chính sách, hoạt động khuyến khích nhân viên phát triển. Cùng với đó, yếu tố về kỹ năng cũng nên được cân nhắc nhiều hơn trong đánh giá trong quá trình làm việc hay hoạt động trong doanh nghiệp để đảm bảo sự nhất quán về “ưu tiên năng lực” trong tổ chức.
Hoạt động cập nhật và xác định nhu cầu nhân viên về năng lực cần thiết cũng cần được chú ý, theo khảo sát của Anphabe, 35% nhân viên chưa ghi nhận công ty có hỗ trợ họ trong việc đào tạo các kỹ năng mới và hơn 40% ghi nhận quản lý của họ chưa hỗ trợ xác định các nhu cầu đào tạo và phát triển của bản thân.
Cuối cùng, kỹ năng đang dần trở thành “đơn vị đo lường mới” trong quản trị nhân sự hiện đại. Việc chuyển đổi sang tổ chức dựa trên kỹ năng không chỉ giúp doanh nghiệp thích nghi với thị trường biến động, mà còn mở ra cơ hội phát triển nội lực, tăng tính linh hoạt và giữ chân nhân tài. Những doanh nghiệp hành động sớm hôm nay sẽ là những tổ chức có năng lực dẫn dắt ngày mai.
Source: