Lãnh đạo doanh nghiệp: Không chỉ là người điều hành, mà là người kích hoạt khả năng thích ứng
Chúng ta đang sống trong một thời kỳ mà thay đổi trở thành trạng thái thường trực. Lực lượng lao động không còn vận hành theo những chuẩn mực cũ – họ linh hoạt, phân tán, nhạy cảm với giá trị sống cá nhân và khao khát ý nghĩa trong công việc. Khách hàng thì liên tục thay đổi kỳ vọng, còn thị trường vận hành với tốc độ biến động chưa từng có. Trong bối cảnh ấy, yêu cầu về vai trò người lãnh đạo không chỉ là duy trì hiệu quả vận hành, mà còn là khả năng kích hoạt sự thích ứng, kiến tạo bền vững và dẫn dắt bằng niềm tin.
Chuyển dịch từ “làm việc hiệu quả” sang “làm việc kiên cường”
Tại tọa đàm cấp cao “Bước chuyển lãnh đạo – Làm chủ cuộc chơi mới” do Anphabe tổ chức, các CEO đến từ Gamuda Land, Marico SEA, Novartis Việt Nam và PNJ Group đồng thuận rằng: doanh nghiệp hiện đại cần chuyển trọng tâm từ chỉ số hiệu suất đơn thuần sang chỉ số kiên cường – resilience. Đây là năng lực cho phép tổ chức không chỉ phục hồi sau khủng hoảng mà còn tái cấu trúc để phát triển bền vững.
Ông Angus Liew, Tổng Giám đốc Gamuda Land (HCMC), nhận định: “Thách thức lớn nhất là chuyển đổi từ làm việc hiệu quả sang làm việc kiên cường. Doanh nghiệp cần giúp nhân viên phát triển sự bền bỉ, khả năng phục hồi và tinh thần lạc quan để vượt qua khủng hoảng.” Theo ông, văn hóa quan tâm – không chỉ ở cấp độ phúc lợi mà còn trong từng quyết định – là nền tảng để doanh nghiệp giữ được tính nhân văn trong quá trình chuyển đổi.
Đổi mới sáng tạo: Không phải đặc quyền, mà là yêu cầu tất yếu
Ở một chiều sâu khác, bà Rachel O’Neale, Giám đốc Khối Dược phẩm phát minh – Novartis Việt Nam, cho rằng phong cách lãnh đạo cần chuyển từ kiểm soát sang trao quyền. Trong một thế giới phức tạp, mơ hồ và bất định (VUCA – Volatility, Uncertainty, Complexity, Ambiguity), việc lãnh đạo bằng sự linh hoạt, sáng tạo và tin tưởng mới là con đường bền vững.
“Chúng ta cần sự táo bạo thay vì sự chắc chắn có thể đoán trước. Nhà lãnh đạo phải là người thúc đẩy nhân viên thử nghiệm, không sợ thất bại, và coi sai lầm là một phần của tiến trình học hỏi”, bà chia sẻ. Những phẩm chất như khả năng học hỏi nhanh, tư duy khách hàng làm trung tâm và nhạy bén với sự thay đổi sẽ là kỹ năng cốt lõi cho lực lượng lao động tương lai.
Tư duy tích cực và năng lượng tập thể: Đòn bẩy chuyển hóa
Ông Vaibhav Bhanchawat, Tổng Giám đốc Marico South East Asia, đưa ra một góc nhìn thực tế nhưng không kém phần chiến lược: tư duy tích cực và cộng tác nội bộ là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp chuyển hóa khủng hoảng thành cơ hội. “Khi mọi người tập trung vào giải pháp, năng lượng tích cực sẽ lan tỏa và nâng cao hiệu quả thực thi”, ông nói.
Trong giai đoạn làm việc từ xa kéo dài, yếu tố kết nối giữa các bộ phận trở nên khó duy trì. Do đó, lãnh đạo không chỉ truyền cảm hứng mà còn là người “thiết kế lại sự gắn kết” – qua các cơ chế linh hoạt, nền tảng kết nối số và chính sách hòa nhập cho người mới.
Lãnh đạo 2022: Cần những nguyên tắc mới để chèo lái tương lai
Từ những phân tích tại tọa đàm, có thể thấy rõ rằng thế hệ lãnh đạo hôm nay không còn phù hợp với tư duy “một người biết – một người chỉ đạo”. Thay vào đó, họ cần trở thành người kiến tạo văn hóa, đưa ra quyết định trong bất định và giữ được tính người trong vận hành.
Ông Lê Trí Thông, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm CEO PNJ Group, thẳng thắn cho biết: “Lãnh đạo trong thời đại này giống như tướng lĩnh trên chiến trường – phải quyết đoán, nhanh nhạy và dứt khoát. Tốc độ và triệt để là hai yêu cầu quan trọng nhất.” Ông nhấn mạnh rằng những thay đổi trong lực lượng lao động, khách hàng và xã hội khiến doanh nghiệp buộc phải đổi mới tư duy để luôn giữ vị thế dẫn đầu.
Niềm tin – Nền tảng cho sự đổi mới
Trả lời câu hỏi về yếu tố cốt lõi để vượt qua khủng hoảng, bà Rachel O’Neale lựa chọn niềm tin. Theo bà, một tổ chức có thể đổi mới nếu được vận hành trên nền tảng tin tưởng – tin vào giá trị, vào con người và vào năng lực học hỏi liên tục. Niềm tin là thứ cho phép tổ chức chấp nhận rủi ro, thử nghiệm và trưởng thành.
Thấu cảm và nhân văn – Quyền năng lãnh đạo bị lãng quên
Nếu như trước đây, lãnh đạo được đánh giá qua khả năng đưa ra quyết định, thì trong kỷ nguyên hậu đại dịch, sự thấu cảm chính là quyền năng thực sự. Ông Angus Liew chia sẻ rằng: “Khơi dậy sự tử tế trong tổ chức bắt đầu từ việc chủ động lắng nghe, hỏi thăm, hỗ trợ và giúp nhân viên tiếp cận các nguồn lực cần thiết.”
Trong khi đó, ông Vaibhav Bhanchawat lưu ý đến hiện tượng kiệt sức sau đại dịch – điều mà nhiều tổ chức thường bỏ qua. Nhà lãnh đạo cần tinh tế quan sát những tín hiệu từ nhân viên, cung cấp thời gian phục hồi và cơ chế làm việc linh hoạt. Đó không chỉ là chiến lược giữ chân nhân tài mà còn là biểu hiện của sự tôn trọng.
Từ quan tâm đến hy vọng – Nhà lãnh đạo phải là người khơi sáng
“Với tôi, sự quan tâm chính là sự tôn trọng từng cá nhân. Nhưng quan trọng hơn, nhà lãnh đạo cần mang đến HY VỌNG – một tầm nhìn tích cực, truyền cảm hứng để đội ngũ cùng nhau bước tới tương lai.” – ông Vaibhav Bhanchawat kết luận.
Bài viết tóm lược nội dung tọa đàm cấp cao “Bước chuyển lãnh đạo – Làm chủ cuộc chơi mới” trong khuôn khổ Hội nghị Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2021 do Anphabe tổ chức ngày 22.12.2021.