Trong bối cảnh doanh nghiệp chịu sức ép ngày càng lớn từ thị trường, xã hội và thế hệ lao động mới, khái niệm “phát triển bền vững” không còn là lựa chọn mà đã trở thành điều kiện sống còn. Một chiến lược phát triển bền vững thực thụ không thể thiếu yếu tố con người – mà cụ thể là quản trị nhân sự gắn liền với trách nhiệm xã hội (CSR).
1. Từ CSR hình thức đến CSR chiến lược: Nhân sự là nhân tố quyết định
Trong quá khứ, CSR thường được gói gọn trong các hoạt động từ thiện hay tài trợ ngắn hạn. Nhưng ngày nay, các doanh nghiệp tiên phong đã và đang tái định nghĩa CSR thành chiến lược dài hạn tạo ra giá trị đa chiều cho doanh nghiệp, cộng đồng, nhân viên và môi trường.
Điểm khác biệt là: sự tham gia chủ động của nhân sự không còn là “phần thêm” mà là điều kiện tiên quyết để CSR có tác động thực sự. Nhân viên không chỉ muốn làm việc, họ muốn sống và cống hiến trong một tổ chức có trách nhiệm.
Theo nghiên cứu năm 2024 của Deloitte, hơn 73% Gen Z và Millennials ưu tiên làm việc tại những doanh nghiệp có định hướng ESG rõ ràng, thậm chí sẵn sàng đánh đổi mức lương để tìm kiếm giá trị phù hợp.
2. Quản trị nhân sự bền vững, định hình tổ chức vượt qua biến động
Một chính sách nhân sự “bền vững” không đơn thuần là ổn định hay dài hạn mà là khả năng giúp doanh nghiệp phát triển cùng con người, thông qua các yếu tố:
- Môi trường làm việc công bằng, đa dạng và hòa nhập
- Lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng, đào tạo liên tục
- Chính sách đãi ngộ minh bạch và có tính nhân văn
- Ưu tiên sức khỏe thể chất – tinh thần – tài chính của người lao động
Khi những yếu tố này trở thành một phần trong chiến lược CSR, doanh nghiệp sẽ xây dựng được một lực lượng lao động không chỉ trung thành mà còn trở thành đại sứ tích cực cho hình ảnh doanh nghiệp với xã hội.
Ví dụ, Unilever Việt Nam không chỉ thúc đẩy CSR ra bên ngoài, mà còn tích hợp sâu vào văn hóa nội bộ với các chương trình phát triển lãnh đạo gắn liền với “Purpose” mục đích xã hội cá nhân của mỗi nhân viên. Điều này tạo ra sự gắn kết vượt trội và tỷ lệ duy trì nhân tài cao trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.
3. CSR nội bộ: Gắn kết nhân viên bằng những điều có ý nghĩa
Gắn kết nhân viên (employee engagement) không còn là câu chuyện của team building hay các buổi họp mặt cuối năm. Thế hệ lao động ngày nay khao khát được trao quyền đóng góp và chứng kiến tác động tích cực mà công việc của họ mang lại.
Các chương trình CSR nội bộ như tình nguyện vì cộng đồng, giảm thiểu rác thải nhựa trong văn phòng, hỗ trợ giáo dục cho trẻ em vùng sâu vùng xa… nếu được thiết kế bài bản và minh bạch, sẽ:
- Gia tăng lòng tự hào và mục đích công việc
- Phát triển kỹ năng mềm như lãnh đạo, hợp tác, truyền thông
- Tăng tỷ lệ giữ chân nhân viên (retention) và giảm tỷ lệ nghỉ việc tự nguyện
Điển hình là Salesforce nơi mỗi nhân viên được “trao” 56 giờ mỗi năm để làm từ thiện, và gần 80% đội ngũ tham gia ít nhất một chương trình tình nguyện mỗi năm.
4. Nhân sự & ESG: Liên minh chiến lược thay đổi cuộc chơi
Trong hệ sinh thái ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị), bộ phận Nhân sự đóng vai trò then chốt ở trụ cột “S” – xã hội. Tuy nhiên, ở nhiều doanh nghiệp, HR vẫn chưa được trao quyền đúng mức để tham gia xây dựng các sáng kiến ESG. Điều này vô hình trung tạo ra khoảng cách giữa mục tiêu phát triển bền vững và trải nghiệm nhân viên thực tế.
Cần thiết phải:
- Tham chiếu ESG trong xây dựng EVP (Employee Value Proposition)
- Đo lường mức độ gắn kết qua các chỉ số như eNPS, CSR participation rate
- Thiết kế trải nghiệm nhân viên (EX) gắn với sứ mệnh xã hội của tổ chức
Khi đó, CSR không còn là dự án đơn lẻ của phòng truyền thông – mà là một phần trong văn hóa tổ chức được “sống” mỗi ngày.
5. Đo lường để thay đổi – không đo thì đừng đoán
Không thể cải thiện điều mình không đo lường. Do đó, doanh nghiệp cần:
- Tích hợp KPI về CSR vào đánh giá nhân sự
- Sử dụng khảo sát nội bộ định kỳ để lắng nghe nhu cầu tham gia trách nhiệm xã hội
- Công bố báo cáo phát triển bền vững minh bạch, có phần đo lường tác động từ nhân sự
Bằng việc đưa các số liệu nhân sự vào báo cáo ESG, tổ chức không chỉ nâng cao tính minh bạch, mà còn tạo được lòng tin với cổ đông, ứng viên và cộng đồng.
Kết luận: Quản trị nhân sự không chỉ là vận hành mà là kiến tạo giá trị xã hội
Thế hệ nhân sự mới không chỉ cần biết cách vận hành hệ thống, mà cần trở thành người dẫn dắt văn hóa trách nhiệm trong tổ chức. Khi con người được đặt ở trung tâm, các mục tiêu phát triển bền vững sẽ không còn là khẩu hiệu mà trở thành thực tế sống động trong từng hành động, từng chính sách và từng lựa chọn nhân sự.
