Trong bối cảnh kinh tế - xã hội toàn cầu ngày càng bất ổn và biến động khó lường, việc duy trì hoạt động ổn định thôi là chưa đủ. Các tổ chức không chỉ cần "trụ vững" mà còn phải hồi phục nhanh và phát triển mạnh. Đây chính là tinh thần cốt lõi của Resilience – Kiên Hoạt – một khái niệm ngày càng được các nhà lãnh đạo nhân sự và chiến lược đề cao trong hoạch định tổ chức tương lai.
Dựa trên mô hình từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), được điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh doanh nghiệp Việt Nam bởi Anphabe thông qua khảo sát chuyên sâu từ các nhóm CEO/CPO và khảo sát diện rộng từ người lao động, Mô hình Tổ chức Kiên Hoạt không chỉ là một lý thuyết hàn lâm mà đã trở thành công cụ thiết thực để đo lường năng lực thích ứng và phục hồi của tổ chức trên 5 trụ cột nền tảng.
5 Trụ cột tạo nên năng lực Kiên Hoạt của tổ chức
Một tổ chức Kiên Hoạt là tổ chức sở hữu 5 “bánh răng” vận hành đồng bộ – mỗi bánh răng đại diện cho một năng lực cốt lõi. Khi một trong các bánh răng này bị kẹt hoặc yếu, toàn bộ hệ thống sẽ bị ảnh hưởng.
Operational Resilience – Kiên hoạt về vận hành
Khả năng duy trì hoạt động liên tục trong điều kiện bất ổn và chuyển đổi linh hoạt theo nhu cầu kinh doanh. Đây là yếu tố then chốt để tránh gián đoạn vận hành, từ đó đảm bảo năng suất và dịch vụ.
Strategic Resilience – Kiên hoạt về chiến lược
Khả năng thích ứng và dẫn dắt thay đổi, duy trì và thúc đẩy tăng trưởng dù trong môi trường không chắc chắn. Chiến lược linh hoạt không chỉ là yếu tố định hướng mà còn là "bộ não" giúp doanh nghiệp tồn tại và vươn lên.
Financial Resilience – Kiên hoạt về tài chính
Tổ chức cần có nguồn lực tài chính đủ mạnh để vừa chống đỡ khủng hoảng, vừa nắm bắt các cơ hội mới. Đây là “nền móng” đảm bảo khả năng phản ứng nhanh với biến động.
People Resilience – Kiên hoạt về con người
Năng lực tái cấu trúc nguồn lực, duy trì văn hóa tích cực và giữ được sự gắn kết của nhân viên khi tổ chức đối diện thay đổi. Đây là “trái tim” của sự Kiên Hoạt, vì con người chính là chủ thể chịu ảnh hưởng và thúc đẩy sự thay đổi.
Social Resilience – Kiên hoạt với cộng đồng
Sự gắn kết bền vững với xã hội và môi trường, thể hiện qua các hành động có trách nhiệm với cộng đồng. Đây là trụ cột thể hiện vai trò của doanh nghiệp không chỉ với khách hàng hay nhân viên, mà còn với toàn xã hội.
Bức tranh Resilience của doanh nghiệp Việt Nam: 4 nhóm tổ chức điển hình
Trong khảo sát chuyên sâu thuộc Báo cáo “Nơi làm việc tốt nhất Việt Nam® 2023”, Anphabe đã đặt ra một câu hỏi trọng tâm cho các cấp lãnh đạo:
“Bất chấp những biến động của thị trường & nền kinh tế, công ty bạn sẽ đứng vững trong vòng 5 năm tới?”
Dựa trên độ tự tin vào câu trả lời, các doanh nghiệp được chia thành 4 nhóm:
- Thịnh Vượng (Thriver) – 32%: Quản lý rất tự tin về năng lực trụ vững và phát triển.
- Duy Trì (Perseverance) – 31%: Quản lý tự tin rằng tổ chức vẫn sẽ duy trì được vị thế.
- Sống Sót (Surviving) – 24%: Quản lý chỉ hơi tự tin, tổ chức đang trong thế "chờ đợi – chống đỡ".
- Tụt Hậu (Struggling) – 13%: Quản lý không tự tin, tổ chức có nguy cơ suy yếu.
Phân tích chuyên sâu: Vì sao tổ chức Thịnh Vượng “vượt sóng”?
Điểm chung nổi bật ở nhóm Thịnh Vượng và Duy Trì là 5 yếu tố Kiên Hoạt đều được đánh giá tích cực, đặc biệt Kiên Hoạt về tài chính đứng đầu. Có thể nói, “mạnh vì gạo – bạo vì tiền” chính là thực tế tại các tổ chức này – nơi dòng tiền ổn định giúp củng cố niềm tin vào tương lai, đồng thời tạo điều kiện để đầu tư vào công nghệ, nhân lực và sáng kiến chiến lược.
Tuy nhiên, tài chính không phải là tất cả. Nhìn sâu vào nhóm Thịnh Vượng, có thể thấy các yếu tố Vận hành và Cộng đồng cũng được đánh giá cao bởi đội ngũ nhân viên. Điều này cho thấy:
- Tổ chức có kế hoạch rõ ràng để phục hồi chuỗi cung ứng và ứng phó khủng hoảng.
- Lãnh đạo thể hiện cam kết với phát triển bền vững và trách nhiệm môi trường.
- Doanh nghiệp đóng góp vào cộng đồng – điều này không chỉ cải thiện hình ảnh thương hiệu mà còn tạo động lực và niềm tự hào nội tại cho nhân viên.
Nhóm Tụt Hậu: Bài học từ chiến lược yếu kém
Trái ngược với nhóm Thịnh Vượng, nhóm Tụt Hậu bị đánh giá thấp nhất về năng lực Kiên Hoạt chiến lược. Nhân viên cho rằng doanh nghiệp:
- Không đánh giá rủi ro, đe dọa hay cơ hội một cách hệ thống.
- Ít khi điều chỉnh chiến lược để phản ứng kịp thời với các biến động kinh tế - xã hội.
Khi năng lực chiến lược yếu, toàn bộ hệ thống bị chệch hướng. Đây là hồi chuông cảnh báo cho những tổ chức vẫn đang hoạt động theo tư duy “phản ứng bị động” thay vì “chủ động chuyển mình”.
Nhóm Sống Sót: Con người chưa đủ để vực dậy tổ chức
Nhóm Sống Sót có điểm sáng duy nhất là yếu tố Con người – nơi nhân viên đánh giá cao tinh thần đồng đội, hỗ trợ và văn hóa khuyến khích đổi mới. Tuy nhiên, không có sự đầu tư đồng đều vào các bánh răng khác như tài chính, vận hành hay chiến lược – khiến sự tự tin về tương lai vẫn ở mức thấp.
Bài học ở đây: một tổ chức Kiên Hoạt không thể chỉ dựa vào con người. Tất cả 5 bánh răng cần phải hoạt động đồng bộ, nếu không, sự phát triển sẽ mãi bị kìm hãm.
Gợi ý hành động cho tổ chức muốn xây năng lực Kiên Hoạt
Từ góc nhìn của chuyên gia nhân sự, để tổ chức trở nên Kiên Hoạt trong tương lai, cần bắt đầu từ 3 chiến lược trọng tâm:
Đo lường và đánh giá định kỳ 5 trụ cột Resilience
Không quản lý được nếu không đo được. Các tổ chức nên tiến hành đánh giá nội bộ, kết hợp khảo sát nhân viên để biết rõ trụ cột nào đang yếu.
Đồng hành cùng lãnh đạo để tái cấu trúc chiến lược và vận hành
HR nên là người dẫn dắt các chương trình phát triển năng lực quản trị thay đổi, xây dựng quy trình linh hoạt, và tham mưu chuyển đổi tổ chức.
Nuôi dưỡng niềm tin thông qua gắn kết và mục tiêu xã hội
Một trong những nhân tố tăng khả năng phục hồi chính là ý nghĩa công việc và niềm tin vào sự phát triển bền vững. Do đó, vai trò của CSR và văn hóa doanh nghiệp không thể thiếu trong chiến lược Resilience.
Kiên Hoạt – Nền tảng cho tổ chức của ngày mai
Trong kỷ nguyên biến động không ngừng, Resilience không còn là khái niệm xa xỉ mà là năng lực sống còn. Các tổ chức cần thay đổi cách vận hành, tư duy chiến lược và đặc biệt là củng cố năng lực của con người – để không chỉ sống sót, mà còn phát triển mạnh mẽ trước mọi thách thức.
Tổ chức Kiên Hoạt không phải là tổ chức không gặp biến cố – mà là tổ chức có thể chuyển mình nhanh hơn và đi xa hơn sau biến cố.
Trích Báo cáo chuyên sâu độc quyền từ Khảo sát NƠI LÀM VIỆC TỐT NHẤT VIỆT NAM® 2023 – BUILDING A RESILIENT TOMORROW – KIÊN HOẠT TIẾN BƯỚC – Anphabe.
