Trong giới tự nhiên, cây tre là một biểu tượng đặc biệt. Ở Trung Quốc và Ấn Độ, có loài tre chỉ cần vài tuần để vươn cao hàng chục mét. Nhưng trước khi bứt phá, chúng âm thầm trải qua đến 5 năm chỉ để mọc rễ.
5 năm ấy, búp măng không cao thêm, không nở một chiếc lá nào, gần như không ai nhìn thấy dấu hiệu phát triển. Thế rồi chỉ trong 5 tuần ngắn ngủi, cây tre vươn cao đến 25–27 mét, tạo nên một kỳ tích.
Câu hỏi đặt ra là: Cây tre trưởng thành trong 5 tuần hay trong 5 năm?
Và câu trả lời tất nhiên là 5 năm ròng rã tích luỹ.
Đó cũng chính là bài học quý giá cho sự nghiệp của mỗi chúng ta.
Bài học “nuôi rễ” trong phát triển nghề nghiệp
Trong công việc, ai cũng mong muốn được nhìn thấy thành quả, sự ghi nhận, thăng tiến nhanh chóng. Thế nhưng, sự nghiệp không phải con đường chỉ toàn “bứt phá tức thì”. Phần lớn thời gian, ta phải dành để “nuôi rễ” – tức là âm thầm rèn luyện, học hỏi, tích luỹ kinh nghiệm và năng lực.
Giống như lý thuyết 10.000 giờ luyện tập có chủ đích của Malcolm Gladwell: để trở nên xuất sắc trong bất kỳ lĩnh vực nào, bạn cần trung bình 4–5 năm liên tục rèn luyện, mỗi ngày 5–6 tiếng. Đây chính là giai đoạn “dồn vốn” cho bản thân – tuy không ai nhìn thấy, nhưng là nền móng để bạn bứt phá.
Điều đó cũng đồng nghĩa, sự nghiệp không thể chỉ đo bằng những thành công nhìn thấy được, mà còn bằng sự kiên trì, bền bỉ trong giai đoạn không ai chứng kiến.
Khi nỗ lực chưa được ghi nhận
Trong 5 năm “mọc rễ”, cây tre không để lộ một tín hiệu nào ra bên ngoài. Và trong hành trình nghề nghiệp, mỗi chúng ta cũng có những giai đoạn như vậy.
- Bạn làm việc chăm chỉ, nhưng chưa được cấp trên công nhận.
- Bạn đầu tư học tập, nhưng thành quả chưa thể hiện rõ ngay.
- Bạn cố gắng đóng góp, nhưng đồng nghiệp chưa thật sự thấu hiểu.
Đây là thời điểm dễ nản lòng nhất. Không ít người đã dừng lại, bỏ cuộc chỉ vì “không thấy kết quả”. Nhưng thực ra, mỗi ngày kiên nhẫn chính là một ngày bộ rễ nghề nghiệp của bạn đang lớn mạnh.
Từ góc nhìn nhân sự: Doanh nghiệp cần tạo môi trường “nuôi rễ”
Ở vai trò quản trị nhân sự, tôi nhìn thấy một điều rõ ràng: không chỉ nhân viên cần “nuôi rễ”, mà chính doanh nghiệp cũng cần tạo điều kiện để họ làm được điều đó.
Một số doanh nghiệp chỉ tập trung vào kết quả ngắn hạn, đòi hỏi nhân viên chứng minh giá trị ngay lập tức. Nhưng trên thực tế, nhân tài cần thời gian để phát triển. Một chuyên viên trẻ có thể chưa mang lại doanh thu lớn ngay, nhưng nếu được trao cơ hội học hỏi, hướng dẫn và thử thách đúng, họ sẽ trở thành nguồn lực bền vững cho tổ chức.
Doanh nghiệp nào hiểu được “nguyên tắc tre”, sẽ kiên nhẫn đầu tư vào con người, trao quyền để họ phát huy dần dần. Đây chính là chiến lược giữ chân nhân tài dài hạn.
Sự nghiệp bền vững cần cả tầm nhìn và bền bỉ
Người ta thường ngưỡng mộ những cá nhân “vụt sáng” – một nhân viên nhanh chóng được đề bạt, một người trẻ khởi nghiệp thành công, một lãnh đạo gây tiếng vang. Nhưng phía sau ánh hào quang ấy luôn là những năm tháng âm thầm chuẩn bị mà ít ai thấy.
Nếu chỉ nhìn vào kết quả trước mắt, ta dễ cho rằng họ may mắn. Thực tế thì họ đã có quá trình nuôi rễ lâu dài. Và khi cơ hội đến, họ đủ năng lực để bật lên.
Sự nghiệp bền vững chính là sự kết hợp giữa:
- Tầm nhìn dài hạn: biết mình muốn trở thành ai trong 5–10 năm tới.
- Sự bền bỉ: kiên trì đi từng bước, kể cả khi không ai công nhận.
Lời nhắn gửi đến cộng đồng nhân sự
Là một người làm nhân sự lâu năm, Thanh luôn tin rằng mọi cá nhân đều có tiềm năng vươn cao như cây tre. Điều quan trọng là họ cần được dẫn dắt để hiểu giá trị của “nuôi rễ”, và được tạo môi trường để rễ phát triển.
- Với người lao động: hãy kiên nhẫn với hành trình của mình. Đừng vội bỏ cuộc khi nỗ lực chưa được nhìn thấy. Mỗi ngày bạn học thêm một kỹ năng, xử lý thêm một thử thách, là một ngày rễ sự nghiệp cắm sâu hơn.
- Với doanh nghiệp: hãy kiên nhẫn đồng hành cùng nhân viên. Đừng chỉ đánh giá họ qua thành tích tức thì, mà hãy nhìn vào tiềm năng và quá trình trưởng thành. Khi một “rừng tre” cùng lúc bật lên, doanh nghiệp sẽ có một thế hệ nhân tài mạnh mẽ và trung thành.
Kết lại: Bạn có dám “nuôi rễ”?
Câu chuyện cây tre không chỉ là một ẩn dụ đẹp, mà còn là một nguyên tắc phát triển sự nghiệp đúng đắn.
Tối qua, trong lớp “Khai Mở Năng Lực Bên Trong” của chương trình Khởi Nghiệp Cùng Thanh, tôi đã chia sẻ với các mentee rằng:,
Tôi là một cây tre, và tôi đang nuôi dưỡng một rừng tre.
Mỗi chúng ta đều là một búp măng non. Và nếu đủ kiên nhẫn, đủ bền bỉ nuôi dưỡng giấc mơ, chắc chắn sẽ đến ngày bạn vươn cao, trở thành phiên bản rực rỡ nhất của chính mình.
Còn bạn thì sao? Bạn có sẵn sàng dành 5 năm để gieo rễ cho sự nghiệp, để một ngày trổ ngọn trời cao?
