Các bạn nghĩ gì về lối sống, trách nhiệm xã hội của người Việt Nam trong hoàn cảnh kinh tế hiện tại?

Xin kể một vài câu chuyện mà mình quan sát và biết được, coi như góp một chút suy nghĩ cùng các anh chị và các bạn ở đây.

Thứ nhất là về một số bạn trẻ hiện nay. Có một kiểu suy nghĩ phổ biến ở các em là phải đi học đại học ở nước ngoài. Các bạn ai cũng đi du học, cho nên mình cũng phải đi du học. Mình hỏi các em vậy thì em sẽ đi bằng cách nào thì các em bảo “không biết” hoặc là “thì xin tiền ba mẹ đi học”. Mình hỏi sâu hơn nữa là nếu ba mẹ không đủ tiền cho em đi du học thì sao, câu trả lời lại là “chưa biết”. Mình nói chuyện với các em rằng đi du học tạm thời có thể chia thành 3 con đường: 1. Mình cực kỳ giỏi, giỏi đến mức các trường tự đến mời mình, cho học bổng để mình học. 2. Mình rất giỏi và có thể thi lấy học bổng du học; và 3. Mình cũng vừa vừa thôi, cũng có khả năng để học tập ở nước ngoài và gia đình có khả năng tài chính để lo một phần hoặc toàn phần cho mình đi du học. Hỏi rằng các em thấy mình có thể đi bằng con đường nào thì câu trả lời vẫn là “không biết”. Hoặc nếu hỏi em thích làm gì thì có những câu trả lời đại loại như “không biết nữa”, hoặc em thích làm công việc mà được ngồi phòng máy lạnh, ăn mặc đẹp, lương cao...

Thứ hai là về một cô bé SV trường ĐH Kinh tế TP.HCM. Cô bé ấy hiện là trưởng ban tổ chức TEDxMekong, là người được tổ chức TED toàn cầu cấp phép để đứng ra tổ chức các sự kiện theo tiêu chí của TED tại Việt Nam với mục đích khuyến khích và hỗ trợ các ý tưởng/sáng kiến về phát triển bền vững. Hỏi cô bé ấy vì sao chọn tên TEDxMekong mà không phải là TEDxVietnam hay TEDxHCM… thì nhận được câu trả lời là em quê ở miền Tây, nên rất muốn làm một cái gì đó liên quan đến quê hương mình. Mình lại hỏi tiếp thế thì chỉ cần chọn tên tỉnh nhà của em như Vĩnh Long hay Cần Thơ chẳng hạn chứ sao lại chọn Mekong? Em trả lời (mình không nhớ chính xác từng câu từng chữ) rằng đồng bằng sông Cửu Long là hạ nguồn của dòng Mekong, chọn tên Mekong vì em (vừa cười bẽn lẽn vừa nói) cũng thích hướng đến cái gì đó to lớn hơn, rộng hơn chứ không chỉ gói gọn ở quê mình. Và bản thân mình đã tham dự sự kiện đầu tiên của TEDxMekong, phải nói là các em làm rất tốt, chững chạc, dù các em còn rất trẻ.

Thứ ba, có nhiều nhóm thiện nguyện hiện nay, cứ định kỳ vài tháng một lần họ lại tổ chức những chuyến đi đến các vùng sâu vùng xa, đem theo sách vở, quần áo, thuốc men, sữa bánh... tặng cho các em nghèo khó. Ngay trên Anphabe.com mình vừa rồi các anh chị và các bạn cũng chủ động quyên góp giúp đỡ em Hiếu ở HN. Còn thời điểm này mình thấy nhiều nhóm thiện nguyện đang tích cực chuẩn bị các chương trình Giáng sinh, đón Tết cho các trẻ nhỏ khó khăn, bất hạnh... Lúc trước mình nuôi con nhỏ trong BV Nhi Đồng 2 thì thấy có bếp ăn từ thiện, đến trưa họ phát những suất cơm nóng sốt và an toàn vệ sinh cho những bệnh nhân/bệnh nhi nghèo đang điều trị ở đó. Ở mức độ từng cá nhân thì chắc là khó có thể đếm biết được, nhưng chắc chắn còn có rất nhiều người sẵn sàng giúp đỡ, hỗ trợ những người có hoàn cảnh kém may mắn, nếu không phải bằng tiền của/vật chất thì cũng bằng công sức... của họ.

Thứ tư là câu chuyện về các trại viên và người quản trại ở trại cai nghiện ma túy. Trong một chuyến công tác ngắn ngày ở trại cai nghiện ma túy ở Bình Phước cách đây vài năm, mình thấy không ít trại viên có thái độ hết sức bất cần, có thành tích trốn trại và tái nghiện dày dặn, thậm chí còn nói với mình là có cơ hội sẽ trốn trại nữa. Nhưng cũng có không ít trại viên tâm sự rằng ân hận và xâu hổ với gia đình, bạn bè xung quanh lắm; rằng ráng học cho được một cái nghề đàng hoàng (trong trại có tổ chức dạy nghề sửa xe, mộc, may thêu, sản xuất hàng mỹ nghệ...) để mai này tái hòa nhập cuộc sống, làm lại cuộc đời. Mình cũng thấy những người quản trại chấp nhận rời thành phố, xa nhà lên trại ở để giúp các học viên cai nghiện... đối mặt với nguy cơ bị các trại viên đâm kim tiêm có dính máu chứa virus HIV vào người, quanh năm suốt tháng họ chứng kiến không biết bao nhiêu con người bị ma túy, HIV/AIDS và các bệnh cơ hội khác hủy hoại thân xác và vĩnh viễn ra đi. Vậy mà họ vẫn bám trụ ở trại, suốt 5 -7 năm... Chưa chắc có ai trong chúng ta dám nhận những công tác như vậy, dù có được trả lương cao đến mấy!

Chắc sẽ còn nhiều câu chuyện khác mà các anh chị ở đây hoàn toàn có thể chia sẻ thêm. Mình thấy trên các phương tiện truyền thông hiện nay rất nhiều tin bài về tai nạn, trộm cướp, giết chóc... thật ghê rợn và khiến cho người đọc/xem thấy sợ hãi và bi quan về con người và xã hội nói chung. Trong khi còn có rất nhiều người/điều hay báo chí vẫn chưa khai thác hết. Cho nên thiển nghĩ ít nhiều thì Anphabe.com cũng là nơi mọi người có thể chia sẻ được những thông điệp tích cực, có tính xây dựng và sẽ lan tỏa dần cho cộng đồng nói chung... Tới đây thì tự thấy mình bắt đầu có xu hướng “sến” rồi nên chắc là dừng lại thôi :) Chúc các anh chị và các bạn cuối tuần vui vẻ nhé!