Có nên tuyển cử nhân từ những trường dân lập?

Rosie nói có phần đúng, nhưng chỉ đúng ở nước Mỹ với một hệ thống giáo dục khác xa Việt Nam.

Cần nhìn thẳng vào thực tế!

1. Thực tế không thể chối cãi là chất lượng đào tạo ở khối ngoài công lập, xét trên bình diện chung, vẫn thấp hơn so với khối công lập.
2. Xã hội nói chung vẫn chuộng các trường công lập.
3. Các trường tư thục tạo dựng được uy tín về chất lượng đào tạo thực ra vẫn chưa nhiều, so với các trường công lập.
4. Điểm chuẩn đầu vào các trường công lập nhìn chung là cao hơn so với các trường ngoài công lập.

Chính vì vậy, tôi cho rằng, các vị lãnh đạo một số địa phương như Nam Định mới đây và trước kia là Đà Nẵng có sự phân biệt trong tuyển chọn công chức có lẽ xuất phát từ thực tế chất lượng giáo dục VN hiện nay. Cũng khó trách họ. Để trả lời câu hỏi của bạn Thanh Nguyen thì cá nhân tôi ủng hộ việc tuyển dụng dựa trên năng lực của ứng viên, bất luận là tốt nghiệp từ trường công hay trường tư.

Nhưng từ những sự việc này, tôi thấy có 1 số khía cạnh tích cực sau:

1. Khuyến khích sự phát triển của các trường:

Khi thị trường lao động thẳng thừng từ chối sản phẩm (con người) của anh thì có nghĩa là anh không đáp ứng thị trường, chất lượng sản phẩm của anh kém, anh không có uy tín… Khi đó, các trường, công hay tư đều phải cạnh tranh bằng chất lượng đào tạo, xây dựng thương hiệu giáo dục uy tín để trở nên hấp dẫn hơn trong mắt sinh viên tương lai (potential students) và các nhà tuyển dụng. Sinh viên của các trường, dù là công hay tư cũng đều phải nỗ lực học tập và rèn luyện để tăng sức cạnh tranh của bản thân khi bước vào thị trường lao động.

2. Thanh lọc hệ thống giáo dục và phân luồng nghề nghiệp tốt hơn:

Các trường không cạnh tranh được sẽ bị đào thải, chỉ còn lại những trường thực sự có chất lượng tốt: có lợi cho cả xã hội.
Phân luồng lại hệ thống trường nghề, trung cấp chuyên nghiệp: Ko nhất thiết phải vào ĐH mới đảm bảo có tương lai tốt! Khi xã hội chỉ còn lại một số ít trường ĐH tốt, số HS còn lại không thi vào ĐH có thể đi vào các trường nghề, trung cấp chuyên nghiệp theo sở trường của các em: đỡ lãng phí thời gian, tiền bạc.

Ngày xưa đi học, có rất nhiều bạn bè học hành rất giỏi làm mình rất ngưỡng mộ, tuy nhiên khi ra trường sau vài năm nhìn lại thì nhiều người trong số họ lại không thăng tiến nhanh bằng nhiều bạn ngày xưa "điểm số" kém hơn hoặc thậm chí học trường "ít danh tiếng" hơn. Bản thân chúng ta đi làm cũng thấy kiến thức sách vở ở nhà trường rất khác với khi đi làm và sự thành công trong công việc như các bạn đã chia sẻ còn phụ thuộc rất nhiều vào kiến thức chung, vốn sống, các kỹ năng mềm và thái độ làm việc nữa. Hơn một nửa các nhân viên ưu tú nhất của mình tốt nghiệp cao đẳng hoặc dân lập, và mình rất tự hào về họ:)

Một thực tế này cũng muốn chia sẻ thêm. Do áp lực từ nhà trường, gia đình, xã hội mà nhiều học sinh coi việc đậu đại học quan trọng hơn việc định hướng nghề nghiệp cho mình. Các em cứ cố cho bằng được để vào đại học mà có khi chả biết học vậy rồi để làm gì?? Cứ cầm lấy tấm bằng trên tay mới yên tâm được. Nhưng đây chính xác là cách nghĩ đang len lỏi trong cả xã hội ngày nay. Có nơi việc định hướng nghề nghiệp cho học sinh rất yếu kém. Cũng không trách được vì chính thầy cô chủ nhiệm lúc nào cũng nói các em nhất định phải thi đậu đại học cho bằng được, trượt thì cha mẹ không dám vác mặt đi đâu.

Đó là tình hình chung tại VN, họ nghĩ như vậy và hầu như đều có tư tưởng "bề ngoài" như thế.
Nếu nhà tuyển dụng tinh tế và biết nhìn nhận khả năng của ứng viên thì việc ứng viên đó xuất phát từ trường nào không quan trọng. Như tam giác: Knowledge, Skills, Attitude thì trong đó Attitude là phần lớn nhất. Vì Attitude là cái khó đào tạo nhất, nó thuộc về bản chất của con người. Công ty có thể bỏ tiền ra để đào tạo về kiến thức, kỹ năng nhưng còn về Attitude thì... vì "Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời" mà.
Thiết nghĩ, mọi người nên có cái nhìn đúng đắn hơn để các bạn đều có cơ hội được thể hiện bản thân mình và cống hiến.

Tối qua mới nghe một câu nói đùa của người bạn về chuyện dân lập, công lập. Bản thân mình cũng đang rất muốn lắng nghe các bậc tiền bối chia sẻ suy nghĩ về câu hỏi mà @Thanh Nguyen vừa đặt ra, đặc biệt vì mình cũng trưởng thành trong một trường dân lập.:) Kể cũng lạ, theo mình được biết thì ở Mỹ tuy số lượng sinh viên đại học tại trường công lập chiếm phần đông, song số các trường đại học tư thục lớn lại luôn dẫn đầu trong hầu hết các bảng xếp hạng. Điều đó giải thích tại sao trường đại học tư thục nói chung được đánh giá cao ở Hoa Kỳ và trên thế giới, còn ở Việt Nam thì khác? Nếu ở Mỹ mà cũng như Việt Nam mình thì có lẽ sinh viên tốt nghiệp từ các trường Harvard, Yale, Columbia,.. đều thất nghiệp hết?

Thiết nghĩ chất lượng giáo dục không chỉ nằm ở hai từ "dân lập", "công lập". Có những cá nhân phải lên tới bậc đại học mới nhận ra sự cần thiết của việc tập trung vào phát triển con đường học vấn của mình nhưng họ đã lỡ trượt một trường công lập rồi thì thế nào? Quay đầu là bờ!